نبرد کودک و افسردگی با بازی

بازی راه مهمی برای ابراز احساسات و خشمها و نگرانی ها ، شادی ها و هیجان ها و حتی ترسهای کودکان است. در بازی کودک برای نقش های زندگی آینده اش آماده می شود .او در بازی های گروهی کار با تیم و تعامل با بقیه را یاد می گیرد و در بازی های انفرادی یاد می گیرد که چگونه از تنهایی خویش لذت ببرد و شادی را منوط به حضور دیگران نکند . با این همه کارکردهای بازی، امروزه می توان از بازی درمانی برای حل بسیاری از مشکلات کودکان استفاده کرد.یکی از این کارکردها، بازی درمانی برای کودکان افسرده است.

بازی درمانی چیست ؟

بازی می تواند یکی از راه های برون ریز احساسات کودک باشد و بازی درمانی روشی علمی برای کمک به کودک در شرایطی است که او قادر نیست به طور مستقیم مشکلاتش را بیان کند. بازی درمانگر از روش های مختلفی سعی می کند که با کودک از طریق بازی ارتباط برقرار کرده و مشکلات و گره های روحی او را حل کند.

انواع بازی درمانی :

1- بازی درمانی مستقیم :

در این روش درمانگر به طور مستقیم وارد جریان بازی می شود و از کودک می خواهد با اسباب بازی های مشخص بازی مشخصی را انجام دهد . خود درمانگر هم وارد بازی می شود. او می تواند کودک را در جریان بازی به عکس العمل های خاصی سوق دهد. به طور مثال در بازی درمانی برای کودکان افسرده ، درمانگر با کودک بازی خاصی را می کند تا او بتواند احساساتش را بیان کند ، در نقش های مختلف بازی کند تا بتواند علل افسردگی او و انتظاراتش را بفهمد.

2- بازی درمانی غیر مستقیم :

در این روش درمانگر در بازی حضور ندارد و فقط ناظر است. او به کودک اجازه می دهد تا روش و وسیله بازی را خودش انتخاب کند. درمانگر از روش مشاهده بازی کودک به احساساتش پی می برد. ممکن است کودک از درمانگر بخواهد که در بازی شرکت کند ولی انتخاب روش و وسیله بازی کاملاً به عهده کودک است. این روش که بیشتر بر پایه خلاقیت کودک است باعث می شود کودک مشکلاتش را بیان کند و هم راه حل مشکلاتش را خودش در بازی، پیدا می کند.

بازی درمانی کودک افسرده :

در مورد بازی درمانی کودک افسرده تحقیقات زیادی صورت گرفته است. همه این تحقیقات درمان افسردگی کودکان با بازی را تأیید می کنند.

کودک افسرده با بازی درمانی می تواند احساسات خود را بروز دهد . درمانگر هم از روش مستقیم و هم روش غیرمستقیم می تواند به علل افسردگی کودک و درمان او از طریق بازی اقدام کند. کودک افسرده با بازی درمانی نقش های مختلفی را که دیگران در زندگی او دارند بازی می کند و به طور ناخودآگاه عامل افسردگی او مشخص می شود. در بازی درمانی کودک خشم ها و هیجاناتش را ابراز میکند اینکار باعث تخلیه روانی او نیز می شود.

بازی درمانی در منزل :

نظر و دید مثبت والدین راجع به بازی درمانی کودک افسرده می تواند به درمانگر کمک کند تا روند درمان را سریع تر و بهتر پیش ببرد. اگر والدین در منزل هم بتوانند بازی درمانی را ادامه بدهند باعث پیشرفت درمان کودک خود می شوند.

• یکی از بهترین راه های بازی درمانی در منزل ؛ خاک بازی است . خاک بازی هم میتواند به صورت ماسه بازی یا بازی در باغچه یا بازی با سفال و یا گل باشد. در بازی با خاک کودک هم فرصت ابراز خشم و هیجانش را دارد و هم می تواند باعث پرورش خلاقیتش شود.

• کار با ماسه هم می تواند بازی مناسبی برای کودکان افسرده در منزل باشد. به علت ساختار نرم ماسه ،کودک می تواند خشم وهیجانش را کنترل کند و توانایی مدیریت احساساتش را یاد بگیرد.او میتواند از طریق بازی با خاک و ماسه ساعاتی را به تنهایی در آرامش سپریکند. همین کار باعث تاثیرات مثبتی در روند درمان او می شود.

• راه بعدی برای بازی درمانی در منزل ، استفاده از نمایش عروسکی است . این روش می تواند به کارگردانی شما و یا کودکتان باشد. علاوه بر گدراندن اوقاتی خوش با کودک ، بازی موثری در درمان افسردگی او ، به علت ابزار احساسات از طریق بازی است .

• کودک با بازی در پارک با همسالان از گوشه گیری که به علت افسردگی پیش آمده هم رها می شود و هم از هوای تازه و محیط سرسبز نیز لذت می برد. که هردو این موارد نیز به او در درمان افسردگی کمک می کند.

شرایط بازی درمانی کودک افسرده:

1. در بازی درمانی نباید به کودک امر ونهی کرد، حتی اگر روش بازی درمانی مستقیم انتخاب شده است . بازی درمان ابتدا طرح کلی و قوانین بازی را به کودک ارائه می دهد . شاید حتی شرایط بازی را هم به او بگوید ولی این کودک است که باید بتواند بر اساس احساسات و افکار درونی خویش بازی را پیش ببرد.
2. اتاق بازی درمانی باید از نظر نور و تهویه مناسب باشد تا کودک در آن احساس راحتی کند.
3. در ضمن درمانگر هم باید کودک را از نظر رفتار و اخلاق جذب کند . اگر کودک با درمانگر احساس راحتی نکند روند درمان متوقف می شود.

در پایان باید به یاد داشته باشیم که اولین راه بعد از مواجهه با افسردگی کودکان مراجعه به روانشناس است. در صورت تشخیص او بازی درمانی شروع می شود. هیچ درمانی برای افسردگی در کوتاه مدت جواب نمی دهد ، شما باید صبور باشد و مراحل درمان را پیگیری کنید.بازی درمانی هم بسته به میزان افسردگی کودک تعداد جلسات متغیر است. پس کمک و صبر و آرامش شما میتواند عامل مهمی در درمان باشد.

بقیه مطالب مربوط به افسردگی را می توانید در مقاله های زیر پیدا کنید.

1- با کودک افسرده چگونه رفتار کنیم؟ – راه هایی برای رفتار و درمان کودکان افسرده

2-راه های جلوگیری از افسردگی کودکان